Jerzy Sosnowski.

Słowo „seans” pochodzi jakoby ze starofrancuskiego seoir, co znaczyło: siedzieć. A zatem „seans” to etymologicznie „posiedzenie”. Ale w polszczyźnie zrósł się z dwoma kontekstami, zresztą jakoś spokrewnionymi, które go od takiej urzędniczej trywialności oddzieliły: z duchami i z kinem. Seans filmowy ma w sobie coś ze spirytyzmu. Zresztą nie bez powodu Kantor określał swoje „Wielopole, Wielopole” nie jako przedstawienie, ale jako seans teatralny. Wczoraj urządziłem sobie taki właśnie seans – spokrewniony trochę z niesamowitością. Choć…

„Całe życie wierzyłem, że życie Boże, życie w Bogu, jest wolnością, swobodnym wzlotem, bez-władzą, an-archią. W swych ostatecznych granicach nie jest to problem moralno-psychologiczny, a metafizyczny, problem Boga i wolności, wolności i zła, wolności i twórczości. Wolność niesie ze sobą coś nowego. Przeciwnicy wolności lubią przeciwstawiać wolności prawdę, którą narzucają i zmuszają do jej uznania. Jednak prawda jako narzucona rzecz, jako realność spadająca na mnie z góry, nie istnieje. Prawda także jest drogą i życiem…

Nie pamiętam, kiedy po raz pierwszy usłyszałem o istnieniu Jerzego Prokopiuka… Chociaż nie, chyba pamiętam: na studiach, pod koniec drugiego roku poszedł hyr, że ukazał się rewelacyjny numer „Literatury Na Świecie”. Cóż to wtedy było za pismo, a jeszcze w świetnym formacie, idealnie pasującym do dłoni! Nie jestem pewien, pod jakim hasłem reklamowano tamten kwietniowy numer z 1983 roku: czy już padł epitet „neognostycki”? Czy tylko, że przenosi kwestie zjawisk paranormalnych z obszaru nie-do-końca-serio programów…

Wydaje mi się, że PiS na prawicy odgrywa rolę PZPR jeszcze w innym sensie, niż do tej pory przyjmowany (chyba nie tylko przeze mnie). Że chodzi nie tylko o kiepsko skrywane marzenie tej partii, żeby było jak w PRL-u lat 70. z Jarosławem Kaczyńskim w roli Gierka (gdy wychodzi uparcie PRL z późnych lat 60. z Jarosławem Kaczyńskim w roli Gomułki). Otóż PZPR (a szerzej: komunizm) ukradła tradycję szlachetnej lewicy i zablokowała jej rozwój. Po…

Do tej sceny lubię wracać myślami dość często, by się wytarła, i teraz, poddawana co pewien czas zabiegom konserwatorskim, zawiera podejrzanie wiele szczegółów. Ale trudno. Jest jesień 1975 roku. Zasadziłem się z magnetofonem przy audycji Muzyczna Poczta UKF, licząc, że nagram kolejną porcję piosenek. A tu odzywa się prowadzący Tadeusz Sznuk i mówi z zakłopotaniem, że nie sprawdził, co nadali jego koledzy godzinę wcześniej, więc posłuchamy raz jeszcze pierwszej części długiego utworu Mike’a Oldfielda… I…

Na warsztatach dziennikarskich wielokrotnie stawiałem studentom pytanie, czy zasada obiektywności mediów ma oznaczać dopuszczanie do nich wszystkich poglądów, funkcjonujących w społeczeństwie, także jawnie niegodziwych i głupich? Odpowiedzi jeszcze kilka lat temu zdradzały, że młodzi ludzie nie widzą problemu: wystarczało im przekonanie, że naturalną granicą wolności (także: wolności słowa) jest krzywda drugiego człowieka, kto więc do takiej krzywdy wzywa, sam się z debaty publicznej wyklucza, kropka. Załatwiało to problem zaproszenia do studia antysemity, zwolennika „dobrej pedofilii”…

Ten film miał składać się z czterech części, każda utrzymana w innej konwencji: pierwsza stanowiła thriller, druga melodramat, trzecia science-fiction, a czwarta komedię. Przez krótki czas rodzice nie rozumieli, dlaczego nastolatek nagle bez szemrania wynosi śmieci: tymczasem każde wyjście z domu oznaczało, że w imaginacyjnej telewizji, nadającej program w jego głowie, pokazywano zwiastun, do którego piosenkę „Znikąd” śpiewała Halina Frąckowiak. Lubił występować w tym zwiastunie, przy okazji wymyślał szczegóły dzieła, mającego niewątpliwie zrewolucjonizować światową kinematografię….

Nie wiem, czy widziałem ostatnio trafniejszy mem, niż ten, w którym – na fotosie z „Powrotu do przeszłości” – bohater wsiada do wehikułu czasu, a Doc mówi mu na pożegnanie: „Reguła numer jeden: NIGDY nie ustawiaj wskaźnika na rok 2020”. Usłyszana – jak zawsze przed Bożym Narodzeniem – piosenka Czerwonych Gitar „To był rok, dobry rok, z żalem dziś żegnam go” zabrzmiała mi może jeszcze bardziej fałszywie, niż przed poprzednimi Świętami, choć w 2019 umarła…

Wczorajsze doświadczenie późnowieczorne, nocne właściwie – tak mocne, że waham się, czy je upubliczniać. Ale, z drugiej strony, czy wolno nie upubliczniać tego, co się przeżyło w jakimś sensie w imieniu wszystkich, lub ostrożniej: co się przeżyło prawdopodobnie nie w pojedynkę, bo czasy takie, że podobne chwile mogą dopadać innych? I jeśli ktoś nie przełamie naturalnej wstydliwości, ktoś inny zostanie z grozą, której, osobny, może nie da rady?   Zaczęło się znienacka i niespodziewanie, zresztą…

Michał Oleszczyk na FB zrobił podsumowanie tego, czego nauczyła i czego nie nauczyła go szkoła przez dwanaście lat nauki – i wyszedł mu z tego niezwykle krytyczny obraz systemu edukacji w latach dziewięćdziesiątych. Zbiegiem okoliczności wczoraj późnym wieczorem rozmawiałem o czymś podobnym z żoną (przy czym myśmy chodzili do podstawówek i liceum półtora dekady wcześniej). Co więc zawdzięczam szkole z czasów, nie ukrywajmy tego, dość głębokiego PRL-u (do pierwszej klasy poszedłem we wrześniu 1969, maturę…